PLAN ROZWOJU
- 1390
Głównym celem rozwoju wsi jest poprawa warunków życia na wsi. Zmiany na wsi są konieczne i społeczność wiejską do tych zmian musimy przygotować. W tym celu należałoby tworzyć organizacje gospodarcze i społeczne zdolne do samodzielnego prowadzenia projektów, współpracy z samorządami i instytucjami działającymi na rzecz wsi.
Miejscowość Jerzkowice jest wsią popegierowską, co ma bezpośredni związek z jej określoną specyfiką i mentalnością mieszkańców. Wieloletnie korzystanie z szeroko rozumianej opiekuńczej roli państwa, wytworzyło w nich postawy biernego oczekiwania na pomoc, przeradzającą się z czasem
w postawy roszczeniowe. Uzależnienie od opieki państwa utrwaliło w nich przekonanie, że i tak na nic nie mają wpływu, nic od nich nie zależy, że sami niewiele mogą zmienić. W konsekwencji, każdy dbał wyłącznie o swoje sprawy bytowe, o dobro swojej rodziny nie angażując się w jakąkolwiek aktywność na rzecz dobra całej swojej społeczności.
Konsekwencją takiego stanu był pogłębiający się z roku na rok marazm, beznadzieja i totalny brak wiary na jakąkolwiek zmianę. Wokół słyszało się jedynie ogólne narzekania na wszystko - na ustrój, na władze samorządowe, na zastój życia gospodarczego, kulturalnego itp.
Przygotowanie planu rozwoju wsi Jerzkowice polegało na oddolnym określeniu przez społeczność sołecką całościowej wizji wsi i zrealizowania tej wizji, służyć ma temu szereg działań gospodarczych i społecznych, poprawa infrastruktury oraz działania w dziedzinie edukacji, kultury, sportu, ochronie środowiska przyrodniczego, podnoszeniu estetyki wsi naszych domostw i zagród. Zawarte w planie informacje, poparte wynikami przeprowadzonych ankiet, stanowić będą cenną bazę do podejmowania wspólnych inicjatyw.
CHARAKTERYSTYKA WSI JERZKOWICE
Jerzkowice (kaszb. Jerzkójce) - wieś kaszubska w Polsce na północnym krańcu Parku Krajobrazowego Dolina Słupi na Pojezierzu Bytowskim, położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim,
w gminie Czarna Dąbrówka przy drodze 212. Miejscowość leży przy trasie nieistniejącej już linii kolejowej (Lębork - Bytów). Na wschód od Jerzkowic znajduje się jezioro Jasień.
Sołectwo zamieszkuje 265 osób. Przekrój społeczny ludności jest tu bardzo różnorodny - od rodzin byłych pracowników PGR-ów, rodzin rolników, po rodziny pracownicze i emeryckie. Dominuje tu zabudowa w formie wolno stojących domów, są również dwa osiedla popegierowskie. W ostatnim czasie we wsi powstał plac zabaw i kompleks rekreacyjny. We wsi bardzo dotkliwie odczuwany jest brak świetlicy wiejskiej, która byłaby miejscem spotkań zarówno dzieci i młodzieży jak i osób starszych. Wieś posiada szczególne walory środowiskowe umożliwiające rozwój turystyki. Lasy, jezioro, torfowiska, użytki ekologiczne oraz bliskość Parku Krajobrazowego Dolina Słupi zapewniają dogodne warunki do rozwoju turystyki, nastawionej na poznanie flory i fauny występującej na tym terenie. Dodatkową atrakcją jest zróżnicowanie terenu - daje to możliwość budowy wyciągu, co byłoby wyjątkową atrakcją zarówno dla turystów jak i mieszkańców całej gminy.
ANALIZA SWOT MOCNYCH I SŁABYCH STRON WSI JERZKOWICE
MOCNE STRONY
1. Motywacja do zmian.
2. Wiedza i umiejętności.
3. Czyste środowisko.
4. Wieś zwodociągowana, skanalizowana - czysta ekologicznie.
5. Komunikatywność mieszkańców.
6. Wysokie walory turystyczne: bliskość lasów i jezior.
7. Umiejętność współpracy i współdziałania.
8. Rzetelność i odpowiedzialność.
SŁABE STRONY
1. Brak doświadczenia w pracy
z dużymi grupami.
2. Obawa przed porażką.
3. Nadmierny optymizm.
SZANSE
1. Zrozumienie i akceptacja społeczna.
2.Wspierająca pomoc miejscowych autorytetów i liderów.
3. Zaangażowanie społeczne.
4. Moda na agroturystykę, czynny wypoczynek i zdrową żywność.
5. Istnienie środków z funduszy Unijnych.
6. Dopłaty bezpośrednie dla rolników.
7. Uatrakcyjnienie wsi poprzez całkowite zagospodarowanie boiska wiejskiego.
8. Budowa sali wiejskiej.
ZAGROŻENIA
1. Brak środków finansowych do wkładu własnego w celu realizacji projektu.
2. Starzejące się społeczeństwo na wsi.
3. Rywalizacja podmiotów społecznych.
4. Nadmierne obciążenie mnogością zadań.
5. Ucieczka do miasta wykształconej młodzieży.
Zadania do wykonania w zakresie potrzeb i zasobów.
1. Zbieranie informacji o zasobach materialnych i ludzkich.
2. Nawiązywanie współpracy z przedstawicielami instytucji i jednostek samorządowych i organizacji pozarządowych na wybranym terenie.
3. Zbieranie informacji o potrzebach i problemach mieszkańców w oparciu o przeprowadzenie ankiety.
4. Analiza zebranego materiału.
5. Zorganizowanie spotkania z mieszkańcami:
- przedstawienie wyników ankiet,
- podział uczestników spotkania na trzy grupy celowe (robocze).
Identyfikacja obiektów do wykorzystania.
˘ Tereny zielone - wieś Jerzkowice otoczona jest lasem;
˘ Plaża oddalona od miejscowości 2 km. (jezioro Jasień) - nie jest zagospodarowana;
˘ Boisko, które tylko w połowie jest wykorzystane,
˘ Była remiza - pomieszczenie wymaga remontu, może być miejscem spotkań mieszkańców wsi;
˘ Wieża widokowa (teren górzysty) - możliwość budowy wyciągu;
˘ Stare tory - trasa rowerowa
˘ Działka należąca do gminy w centrum wsi, na której mógłby być mini plac zabaw dla najmłodszych.
TRADYCJA LOKALNA
W ciągu 60-letniego okresu, dzielącego nas od powojennego osadnictwa na terenach tzw. Ziem Odzyskanych, zatarły się już istniejące konflikty między różnymi grupami etnograficznymi napływowej ludności. Przez te lata w sposób naturalny, w kolejnych pokoleniach, poprzez zawieranie mieszanych małżeństw, zabliźniły się zadawane sobie rany, zapomniano o starych urazach.
Niestety, wraz z odejściem bądź odsunięciem starego pokolenia pierwszych osadników, zanikła również różnorodność kulturowa, jaką ze sobą wnieśli na naszą ziemię. Całe dziedzictwo kultury materialnej czy przekazy w formie obrzędów, tańców, pieśni czy opowieści - wszystko to uległo stopniowemu zatarciu. Przed laty modny był miejski styl życia, młodzi mieszkańcy wręcz wstydzili się swojego wiejskiego pochodzenia, swojej odrębności. Dzisiaj również młodzi ludzie niechętnie oglądają się za siebie w odległą przeszłość - jest ona dla nich zbyt siermiężna, niemodna, uboga, nieatrakcyjna. Stąd też nie zabiegają o zachowanie, bądź odtworzenie istniejących jeszcze, choć nielicznych reliktów przeszłości kulturowej swoich ojców i dziadków. Dzisiejsze zwyczaje i tradycje są uznawane i przyjmowane przez całą społeczność. Są one doskonałą formą integracji wsi.
Społeczność wsi Jerzkowice, mimo że jest niewielka nie jest wolna od podziałów i konfliktów. Uprzedzenia i stereotypy myślowe jej niektórych mieszkańców wywodzą się z okresu PRL-u, kiedy to funkcjonował podział ról i zadań. Z jednej strony ,,Oni"- władza, która może wszystko, i ,, My"- cała pozostała reszta, która musi wykonywać polecenia tej władzy. Stąd też u starszych osób odzywają się żale i pretensje o brak zainteresowania władzy ich sprawami i problemami, które właśnie ona powinna rozwiązać. Stąd też wynikają uprzedzenia do modelu społeczeństwa obywatelskiego i wynikające zeń zaangażowania miejscowej społeczności do dokonywania zmian skostniałej od lat rzeczywistości.
Na szczęście grupa ta jest w mniejszości do pozostałych mieszkańców i nie jest w stanie storpedować nowego sposobu myślenia i aktywnych działań osób nastawionych na zmiany.
IDENTYFIKACJA KANAŁÓW KOMUNIKACJI, PROMOCJI
Do kanałów komunikacyjnych, które można wykorzystać podczas realizacji planu rozwoju wsi zaliczamy:
- ogłoszenia w sklepie;
-tablica ogłoszeń przy przystanku PKS,
-młodzież,
- ulotki rozkładane w sklepie,
- sołtys wsi,
-radna.
ANALIZA SPOŁECZNO - DEMOGRAFICZNA CZŁONKÓW DANEJ SPOŁECZNOŚCI
ILOŚĆ MIESZKAŃCÓW
Na terenie wsi Jerzkowice zamieszkuje 265 osób.
WIEK, PŁEĆ
˘ Do 18 roku życia - 86,
˘ Od 19 do 65 roku życia - 148,
˘ Powyżej 65 roku życia - 31.
Przedziały Wiekowe |
Płeć Żeńska |
Płeć Męska |
od 0 do 18 lat |
40 |
46 |
od 19 do 65 |
73 |
75 |
powyżej 65 |
19 |
12 |
Łącznie w naszej wsi mieszka 132 osoby płci żeńskiej i 133 osoby płci męskiej.
STRUKTURA RODZIN
Liczba rodzin - 68
Najczęściej są to rodziny dwu - pokoleniowe, a w pojedynczych przypadkach trzy - pokoleniowe.
Dominującym modelem rodziny jest rodzice + 4 dzieci
STOPIEŃ BEZROBOCIA
Stopień bezrobocia wśród mieszkańców Jerzkowic wynosi 12.,5%
Aktualnie zarejestrowane są 33 osoby w Powiatowym Urzędzie Pracy
w Bytowie, z czego zaledwie 3 osoby z prawem do zasiłku.
STOPIEŃ ZAMOŻNOŚCI
Podczas badań nie udało się ustalić danych liczbowych dotyczących zamożności mieszkańców. W tym zakresie możemy oprzeć się tylko na obserwacjach własnych na podstawie, których można powiedzieć, że większość mieszkańców sytuuje się na poziomie średnim pod względem zamożności. Choć nie brakuje rodzin bardzo dobrze sytuowanych i tych wyjątkowo biednych.
WYZNANIE
We wsi Jerzkowice 99% społeczeństwa jest wyznania rzymsko - katolickiego.
IDENTYFIKACJA OSÓB PUBLICZNYCH
I GRUP NIEFORMALNYCH
˘ Naszą wieś w Radzie Gminy reprezentuje jedna radna, która jest liderem miejscowej młodzieży i poprzez swoją pracę zawodową (nauczyciel) ma z nimi dobry kontakt.
˘ Znaczącą osobą we wsi jest aktualny sołtys, który jest inicjatorem działań społecznych i kulturalnych. Ma bardzo dobry kontakt z młodzieżą.
˘ Jednym z mieszkańców cieszącym się dużym uznaniem jest Jan Lewiński - miejscowy przedsiębiorca, który zawsze służy swą pomocą.
PRZEPROWADZENIE BADAŃ
WŚRÓD MIESZKAŃCÓW I OSÓB FUNKCYJNYCH
Hasło pod jakim przeprowadzone były ankiety brzmiało:
,, Jerzkowice - naszym miejscem na ziemi " i stanowiło syntezę danych dotyczących dość szerokiego spektrum problematyki wsi.
Celem badań było ustalenie, jaka jest opinia mieszkańców dotycząca ich najbliższego otoczenia i jaka jest według nich hierarchia ważności występujących problemów.
Szczegółowe problemy zostały sformułowane w formie pytań w trzech wiodących grupach.:
- oceny wsi (pozytywnych i negatywnych) w jakiej im przyszło żyć,
- oceny 10 określonych problemów ze wskazaniem tych najważniejszych,
- oceny podejmowanych dotąd inicjatyw społecznych oraz oceny aktualnej gotowości mieszkańców do działań na rzecz rozwoju wsi.
Rozeznanie lokalnego środowiska oraz rozmowy przeprowadzone
z mieszkańcami wsi pozwoliły na sformułowanie dwóch hipotez.
Pierwsza zakłada, że:
- głównym problemem wsi jest brak świetlicy wiejskiej,
- brak ofert spędzania wolnego czasu dla dzieci, młodzieży, dorosłych
i seniorów.
Druga hipoteza zakłada:
- aktywne zaangażowanie się mieszkańców wsi w działania na rzecz
rozwiązywania ich problemów.
Do badań wybrano metodę opartą o bezpośredni kontakt respondenta z badaczem za pośrednictwem kwestionariusza ankiety (załącznik nr 1).
W kwestionariuszu zastosowano 11 pytań o charakterze mieszanym, a więc zarówno zamkniętych jak i półotwartych i otwartych. Istotnym było pozostawieniem respondentom możliwości uszeregowania określonych problemów pod względem oceny stopnia ich ważności. Kwestionariusze ankiet rozprowadzała radna i ekspedientka w sklepie. Łącznie rozprowadzono 65 ankiet, z czego 5 nie zostało zwróconych, a 7 ankiet nie zawierało pełnych odpowiedzi.
Analizie badawczej poddano więc 60 ankiet, których kwestionariusze zawierały 11 pytań i metryczkę. Pierwsze dwa pytania ankiety dotyczące oceny wsi obejmowały po pięć określeń jej walorów oraz 4 cech negatywnych.. Na pytanie: Jak ocenia Pan (i) walory miejscowości Jerzkowice udzielono następujących odpowiedzi:
- atrakcyjna turystycznie 5 osób,
- czyste, zdrowe środowisko naturalne 41 osób,
- bezpieczna 36 osoby,
- wygodnie się w niej żyje 10 osób,
- inne oceny, jakie 4 osób.
W kategorii ,, inne oceny, jakie" pojawiły się takie sformułowania jak:
- brak świetlicy wiejskiej,
- brak zagospodarowania dużego boiska.
- zły stan dróg,
- wioska zapomniana.
Odpowiedzi na pytanie: Jakie negatywne oceny przypisałby Pan (i) swojej wsi, przedstawiały się następująco:
- nic się w niej nie dzieje 26 osób,
- mało rozwojowa 39 osoby,
- mało elastyczna 8 osób,
- zepchnięta na margines życia kulturalnego i społecznego 14 osób,
- inne, jakie 4 osoby.
Uzupełnieniem tych czterech przedstawionych ocen stały się 4 inne określenia, sformułowane i sprecyzowane przez samych respondentów.
Oto one:
- brak świetlicy wiejskiej,
- brak zainteresowania gminy naszą wsią,
- nuda,